Kişisel dataların kullanımı, çocukların güvenliği, reklamlar derken son yıllarda sık sık sert tenkitlerin maksadında olan Facebook’un bu sefer da dolandırıcılığın merkezi haline geldiği argüman ediliyor. Bilhassa de hizmet ya da eser satmak ve bunları satın almak isteyenleri bir ortaya getiren Facebook Marketplace için dolandırıcıların yeni merkezi olduğu ileri sürülüyor.
DailyMail’in haberine nazaran; Büyük Krallık’taki bankacılık dalındaki çalışanlar, Facebook Marketplace dolandırıcılıklarından giderek daha fazla telaş duyduklarını belirtiyorlar.
Birleşik Krallık bankacılık çalışanları, toplumsal medya devinin alım satım platformundaki dolandırıcılıktan kaynaklanan kayıpların çok sık olduğuna dikkat çekerken; banka davet merkezlerinin de öbür dolandırıcılık çeşitlerinden daha fazla Facebook Marketplace dolandırıcılık hadiseleriyle uğraştıklarını belirtiyor.
Bankacılık kesiminde çalışan uzman şahıslar, bu dolandırıcılıkların sitedeki müşteri muhafazası eksikliğinden kaynaklandığına dikkat çekerken, Facebook Marketplace’i “dolandırıcılığın Yırtıcı Batı”sı olarak tanımlıyorlar.
SON YILLARDA PARLADI
Facebook Marketplace, son yıllarda popülaritesini süratle artırdı. Satıcılar, Facebook’un iletileşme platformu Messenger aracılığıyla satmak istedikleri eserleri listeliyor ve potansiyel alıcılarla alışverişi gerçekleştiriyor.
Marketplace, bilhassa birebir bölgede bulunan bireyleri bir ortaya getirdiği için pek çok kullanıcı tarafından tercih edilen bir platform. Popülaritesi arttıkça da tıpkı eBay yahut Amazon üzere başka büyük pazar yerlerine benzemeye başladı.
Ancak Marketplace, Birleşik Krallık’ta eBay’in PayPal ile yaptığı yahut Amazon üzere kredi ve banka kartı ile ödeme hizmeti sunmuyor. Bu da Facebook üzerinden alışveriş yapan bireylerin direkt para göndermek için ekseriyetle banka havalelerini kullandığı manasına geliyor. Ayrıyeten satın alınan mal ve hizmetlerin reklamda göründüğü üzere teslim edilmemesi durumunda ödemelerin geri alınabileceği PayPal yahut kredi ve banka kartları tarafından sunulan muhafazalardan da müşteri tarafını yoksun bırakıyor.
Birleşik Krallık’ın dolandırıcılık ve siber kabahatler için ulusal raporlama merkezi Action Fraud, yıl içinde ‘Facebook’ yahut ‘Facebook Marketplace’ten bahseden 44.674 şikayet aldığını bildiriyor. Dolandırıcılık her vakit bildirilmediğinden, bu sayının muhtemelen buzdağının görünen kısmı olduğu düşünülüyor.
Birleşik Krallık’ta bulunan bankalardan TSB de aldığı beş toplumsal medya satın alma dolandırıcılığı raporundan üçünün Facebook Marketplace’ten geldiğini söylüyor.
Dolandırıcılar tarafından kullanılan hileler ortasında uydurma eserler için reklamlar yayınlamak, insanları bir arkadaşlar ve aile ödeme özelliğini kullanmaya ikna etmek ve eserle ilgili sorular üzere görünen fakat gerçekte kimlik avı ilişkileri olan spam temaslar göndermek yer alıyor.
Bankacılık bölümündeki uzmanlar da son vakitlerde artan hadiseler üzerine, kullanıcıların kendilerini bu dolandırıcılardan nasıl koruyabileceklerini açıkladı.
SATIN ALMADAN EVVEL ŞAHSEN GÖRÜN
Alıcılar, Facebook Marketplace’teki eserler için sadece nakit yahut banka havalesi yoluyla ödeme yapabiliyor. Kartla ödeme seçeneği olmadığı için satıcı eseri göndermezse alıcılar rastgele bir müdafaadan yoksun kalıyor.
TSB’de dolandırıcılığı tedbire yöneticisi olarak misyon alan Paul Davis, “Alışveriş yapmak için çok riskli bir yer. Uğraştığınız kişinin muteber olup olmadığı, piyango üzere. Tek başınasın ve kumar oynuyorsun. eBay yahut Amazon üzere görünüyor lakin birebir muhafazalara sahip değil. Birinin rastgele bir ilan tahtasına reklam asmasından hiçbir farkı yok” diyerek inançsız bir alan olmasına dikkat çekiyor.
Davis, eseri satın almadan evvel şahsen görülebilmesi için en azından birebir bölgeden bir satıcıdan satın almayı öneriyor.
DOLANDIRICILIĞIN ANLAŞILMAMASI İÇİN BU FORMÜLÜ KULLANIYORLAR
Uzmanlar birebir vakitte PayPal’daki bir özelliğin dolandırıcılığın anlaşılmaması ve itimat kazanmak için kullanıldığına da dikkat çekiyor ve alışveriş yapanları, onları PayPal’daki arkadaşlar ve aile seçeneği aracılığıyla ödemeye ikna etmeye çalışan satıcılara karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
Dolandırıcılar, insanları banka havalesi yoluyla ödemeye ikna etme eğilimindeyken, dolandırıcılığın daha legal görünmesi için bazen PayPal’ı da öneriyorlar. Arkadaşlar ve aile seçeneği, tanıdığınız birine para göndermek için kullanılmak üzere tasarlanmış bir özellik. Bu, alıcının rastgele bir fiyat ödemesi gerekmediği manasına geliyor.
Ancak arkadaşlar ve aile seçeneği müşteriyi alıcı muhafazasından yoksun bırakıyor. Yani bir şeyler aksi giderse, müşterinin parasını geri alması epey güç.
Normalde PayPal, satın alınan eserin açıklandığı üzere olmaması yahut hiç ulaşmaması durumunda müşteriye geri ödeme yaptığı bir alıcı müdafaa garantisi sunar. Lakin bu garantiye sahip olabilmek için ‘mal ve hizmet’ ödeme sistemi seçilmeli.
Davis de “Bir satıcı sizi olağan biçimde ödeme yapmaktan ikna etmeye çalışırsa, o vakit tuhaf bir şeyler oluyordur ve tetikte olmalısınız” diyerek uyarıyor.
SAHTE HESAPLARA DİKKAT
Amazon ve eBay’deki satıcılar, platformu kullanabilmek için bir fiyat ödemek zorunda. Fakat Facebook Marketplace’te satış yapmaya başlamak için yalnızca bir Facebook hesabı kâfi.
Bankalardaki dolandırıcılık uzmanları, bu durumun geçersiz profiller oluşturan dolandırıcılara kapı açtığını söylüyor. Dolandırıcılar, bir dizi geçersiz profil oluşturmayı başarırlarsa, tıpkı öğelerin reklamını farklı profillerle yapabiliyor. Bu noktada da bir satıcı ile ilgili rastgele bir kuşku duyulduğunda, hesabının ne vakit kurulduğunu denetim etmek işe yarayabilir.
SAHTE ARAÇ SATIŞLARINDA ARTIŞ
Uzmanlar, kullanılmış otomobil fiyatlarının tavan yaptığı bir devirde dolandırıcıların geçersiz araç reklamlarından para kazandığı konusunda da uyarıyor.
ActionScam’den dolandırıcılık uzmanı Jack Buster şöyle diyor: “Genel bir kural olarak, dolandırıcılar fiyatı yarıya, hatta kıymetinin yaklaşık yüzde 25’ine indirir.”
Facebook’un çatı şirketi Meta, artık de Marketplace ile ilgili gündemde. Şirket, soruşturmaları desteklemek ve dolandırıcıları platformlarından uzak tutmak için kolluk kuvvetleriyle yakın işbirliği içinde çalıştığını söylüyor.
