Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Rektör Yardımcısı ve Geomatik Mühendisi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık Düzce’de meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki sarsıntıya ait açıklamada bulundu.
“KUZEY ANADOLU FAYI’NDAN FARKLI BAĞIMSIZ BİR FAY”
Depremin Kuzey Anadolu Fayı’ndan (KAF) farklı, kuzeye taraflı bir öteki kolda meydana geldiğini tabir eden Kutoğlu, şöyle konuştu:
“Yapılan tahliller incelendiğinde yatay ve düşeyde hareketler meydana geldiği hasebiyle fayın hem yatay hem de düşey hareket yapan oblik fay olduğu ortaya çıktı. İmaja baktığınızda Düzce merkezin bulunduğu doğu tarafında yaklaşık 4-5 santim kadar, Düzce’nin batı tarafında 15-16 santimetre boyutunda bir hareket olduğu ortaya çıkıyor yatayda.
Toplamda 19 ila 20 santimetre Düzce’nin doğusuyla batısı birbirine nazaran bir tarafı kuzeye giderken bir tarafı güneye gerçek hareket etmiş.
Bu bize şunu gösteriyor; bu fay Kuzey Anadolu Fayı’ndan başka bağımsız bir fay. Zira KAF’ın hareket karakteristiği sağ yatay hareket yapar. Bu yapılan değerlendirmeler, bu fayın yaklaşık 10 kilometre uzunluğunda sol yatay hareket yaptığını gösteriyor. Yani yer bilimlerindeki tabiriyle sol doğrultu atımlı bir fay olarak karşımıza çıkıyor.”
‘ÖNEMLİ OLAN GERÇEK YAPILARDA YAŞAMAK’
Düzce’deki zelzelenin Kuzey Anadolu Fay sınırında meydana gelmediği için Marmara sarsıntısına tesiri olmayacağını söyleyen Kutoğlu, Türkiye’nin fay cenneti olduğunu yapılan korkutucu açıklamaları tersine sarsıntıya sağlam binalarda yaşanması gerektiğini kaydetti. Kutoğlu, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bazen çok korkutucu açıklamalar oluyor. ‘Terk edin, gidin’ vesaire diye. Temeline baktığınız vakit üzerinde yaşadığınız tabanı bildiğiniz ve ona uygun büyüklükte bir binada yaşadığınız sürece 7.0 büyüklüğünde bir zelzele size ziyan vermeyecektir. Kıymetli olan yapı ve yer ilgisinin kurulmuş mühendislik hizmeti almış binalarda yaşayabilmek. Münasebetiyle her gün bu kaygıyla yaşanmaz yaşadığımız tabanı ve binayı bileceğiz.
Depreme güçlü binalarda olursak hiçbir yerden kaçıp gitmeye gerek yok. Esasen Türkiye’de nereye kaçıp gideceksiniz? Daha evvel hiç konuşulmayan bir yerde, ‘burada daha diğer sarsıntı olmaz, 1999’da burada sarsıntılar bitti’ dediğimiz yerde hiç bilmediğimiz unutulmuş bir fay kendini gösterdi. Kaçmak tahlil değil Türkiye’de değerli olan hakikat yapılarda yaşamak.”
DEPREMİN UYDU İMAJLARINI İNCELEDİ
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Geomatik Mühendisliğinde misyon yapan araştırma vazifelisi Doç. Dr. Çağlar Bayık, son yaşanan Düzce depremiyle ilgili üniversitenin Uzay Teknolojileri ve Konumsal Tahlil Laboratuvarında radar uydu imgelerini inceleyerek, sarsıntının yüzeyde yarattığı etkiyi birinci kere ortaya çıkardı.
Uydu imajlarını inceleyen Bayık, zelzelenin tesirlerini süratle belirleyebilmenin kıymetine değinerek, şunları söyledi:
“Günümüzde de bu bilgiye ulaşmanın en süratli yolu da uzaktan algılama dediğimiz tekniktir. Biz de bu çalışmada uzaktan algılama tekniğinin bir modülü olarak SAR uydu manzaralarını kullanarak, Düzcede meydana gelen zelzele hakkında yer değiştirmeleri belirlemiş bulunuyoruz. Yaptığımız çalışmalara nazaran iki adet çerçeve kullandık.
Bu çerçeveler sonucunda yatay ve düşey hareketleri net olarak belirledik. Belirlediğimiz bedeller 7,5 santimetre ile 9 santimetre ortasında değişmektedir. Etkilenen alanlar Düzce merkez ve Gölyakaya gerçek olan kısımlarda belli bir alanı kapsamaktadır.
Elde ettiğimiz bulgulara nazaran çıkan sonuçlar sol yanal atımlı bir fay özelliğine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Başka çalışmalardan elde edilen sonuçlardan farklı bir sonuç olarak da Kuzey Anadolu Fay Sınırının sağ atımlı yanal bir fay çizgisi olduğunu biliyoruz fakat burada sol yanal atımlı bir fay oluşumu tesiri görmüş bulunmaktayız.”
‘7,5 SANTİM ÇÖKME, 9 SANTİM YÜKSELME OLMUŞ’
Düzce merkez ile Gölyaka’nın hareket ettiğini söz eden Bayık, “7,5 ve 9 santimetre dediğimiz olay, 7,5 santimetreye kadar bir çökme, 9 santime kadar da bir yükselme olarak söyleyebiliriz. Genel manada bir sayı vermek gerekirse, Düzce Merkez ile Gölyaka ortasında kalan kısımlarda 4 santimetreye kadar bir yükselme olduğunu net bir biçimde söyleyebiliriz” dedi.
