Sosyoloji Uzmanları Derneği (SOMDER), 18-35 yaş ortası farklı meslek kümelerindeki gençlerin gelecek beklentileri ve problemlere yönelik tahlil tekliflerinin yer aldığı Gençlik Araştırmasını yayınlandı.
GENÇLERE NAZARAN EN DEĞERLİ SORUN?
534 bayan, 533 erkek iştirakçiyle yapılan araştırmada Türkiye’nin acil çözülmesi gereken en değerli üç sorunu soruldu. İştirakçilerin yüzde 20,3 ile birinci sırada ekonomik problemleri belirtirken, yüzde 18,1 ile ikinci sırada adalet, yüzde 15,7 ile eğitim sorunu olduğunu belirtti. Araştırmanın devamında yoksulluk (12,5%), işsizlik (12,4%), sığınmacılar (11,5%), sıhhat (8,9%) ve öbür problemler yer aldı.
YAŞAM STANDARTI DÜŞÜYOR
Araştırmada geçen yıla nazaran hayat standardı durumunu sorulduğunda ise tüm iş kollarında yüzde 80 bandında “daha makus oldu” karşılığı alınırken yalnızca sıhhat çalışanlarında (% 68,2) başka kesimlere nazaran daha düşük oranda “daha makûs oldu” yanıtı ölçüldü. Birebir biçimde sıhhat bölümü çalışanlarında “daha güzel oldu” yanıtı da öbür dallara nazaran daha yüksek oranda ölçülmüştür (% 17,8).
GENÇLER ÖNÜMÜZDEKİ YILDA DURUMLARININ DAHA BERBAT OLACAĞINI DÜŞÜNÜYOR
Sorunun devamında iştirakçilerin geleceğe dair beklentilerinin ölçülmesi için “Sizce durumunuz önümüzdeki yıl daha mı uygun olacak” sorusu yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 66,5’i daha makûs olacak, yüzde 13’ü tıpkı kalacak derken, daha uygun olacağına inancı olanların oranı yüzde 20,1 oldu.
GENÇLER SİYASİ PARTİLERDEN UMUTSUZ
Katılımcılara “Mevcut siyasi partiler Türkiye’nin meselelerini çözebilir mi?” sorusu yöneltildiğinde iştirakçilerin yüzde 81,6’sı “Hayır”, yüzde 17,8’i “Evet” karşılığını verirken. Önümüzdeki periyotta hayatının daha makûs olacağını düşünen yüzde 66,5 oranındaki iştirakçi verisi ile birlikte düşünüldüğünde 18-35 yaş kümesindeki genç seçmenlerin siyaset kurumundan beklentilerinin olmadığı ve siyaset kurumu aracılığıyla sıkıntılarına tahlil üretilebileceği umudunu taşımadıkları yorumu yapılabilir.
Siyasi partilerin halkın problemlerini gereğince söz edip edemedikleri sorusuna iştirakçilerin yüzde 90,5’i “Hayır” yanıtını verirken, yalnızca yüzde 8,7’si “Evet” karşılığını verdiği görüldü.
Araştırmada 18-35 yaş gurubu genç seçmenlerin siyaset kurumundan umudunun neredeyse olmadığı görüldü.
GENÇLER BİRİNCİ NEYİ DEĞİŞTİRMEK İSTİYOR?
Son olarak iştirakçilere “Değiştirme imkanınız olsa idi hayatınızda birinci neyi değiştirmek isterdiniz?” sorusu yöneltildi. İştirakçilerin yüzde 27,8’i ülkesini, yüzde 15,4’ü maddi-gelirini-ekonomiyi, yüzde 8,9’u eğitimini, yüzde 6,1’i kentini, yüzde 6’sı kendisini, yüzde 5’i mesleğini, yüzde 5’i ailesini, yüzde 2,6’sı iktidarı, yüzde 2,6’sı hiçbir şeyi, yüzde 2’si sistemi, yüzde 1,9 toplum-kültürü, yüzde 1,7 her şeyi, yeniden 1,7’si sıhhat, yüzde 1,6’sı konutunu, yüzde 1,1’i de adalet sistemini, yüzde 1’i motosikletini değiştirmek istediğini belirtmiştir.
GENÇLER TRAVMATİK BİR SÜREÇTEN GEÇİYOR
SOMDER, araştırmanın sonucunda gençlerin gençler travmatik bir süreçten geçtiğini belirterek, “İster çalışan, ister işsiz, ister öğrenci olsun ortak kesişim noktaları umutsuz, telaşlı ve güvensizlik içinde olmaları. meselelerinin kaynağı konusunda net bir halleri var. Biraz daha âlâ eğitimli olanlar meselelerin kaynağını tabir ederken ‘sistem’ kavramını, daha az eğitimli olanları ise ‘yöneticiler’ ya da ‘siyasetçiler’ kavramını kullanıyor.” yorumunda bulundu.
GELECEKLE İLGİLİ VAHİM TABLO
Gençlerin geleceklerine dair çok yüksek seviyede tasa duydukları sonucuna ulaştıklarını açıklayan SOMDER, “Bu noktada kendine itimadının daha yüksek olması beklenen düzgün okullarda, ilerde garantili sayılabilecek iş kollarında çalışma imkanı bulabilecekleri spesifik meslek kollarında eğitim görenler için bile bu durum değişmiyor. Gelecek tasasını körükleyen en temel parametre ise bugün içinde bulundukları şartlar. Hem öğrenciler hem de çalışanlar açısından sahip oldukları kaynaklar yalnızca yaşamalarına yetecek düzeylere gerilemiş durumda. Görece daha garantili işlerde çalışanlar için bile temel muhtaçlıkları karşılayamama telaşı başat his halini almış.” değerlendirmesinde bulundu.
İŞSİZLER İÇİN DURUM ÇOK DAHA KARMAŞIK
“İşsizler için ise durum çok daha karmaşık ve katlanması çok güç bir hal almış” denilen araştırmanın sonuç kısmında şöyle devam edildi: “Birçoğunun ailelerinin de fakir olmalarından ötürü, gence hayatını değiştirme imkanı verecek rastgele bir kaynak yaratma talihleri yok. Aileler yalnızca barınma ve beslenme üzere gereksinimlerin karşılandığı bir alan olarak var. Üstelik bu gençlerde hissettikleri mutsuzluğun, ümitsizliğin ve öfkenin kaynağında ailelerine karşı sorumluluklarını yerine getirememe, onlara yük olma üzere hisler da var.”
İŞ KAYBETME KORKUSU
Araştırmanın sonuç kısmında ortaya çıkan öbür değerlendirmeler ise şu formda belirtildi:
“Güvencesizlik öteki bir ortak noktaları. Çalışanlar için güvencesizliğin tek başına çalıştığı iş kolunda sigortalı olup olmadığı ile sonlandırılması eksik bir yaklaşım olacaktır. Zira sigortalı çalışıyor olsalar bile işyerlerinde her an bu konumlarını kaybetme riskleri var. Yani çalışanlara sistemin çarklarına uymaz ise bir gün elindekini de kaybedebileceği asla unutturulmuyor.
SORUNLARIN KAYNAĞINI SİYASET KURUMUNDA OLDUĞUNU GÖRÜYORLAR
*Gençler söz ettikleri her sorunun kaynağında siyaset kurumunun olduğunun farkında. Türkiye’de yürütülen siyaset biçimini eleştiriyorlar ve itimat duymadıklarını açıkça tabir ediyorlar. Siyasetin bir rant hengamesine dönüştüğünü, kim gelirse gelsin problemin rantın elde edilmesinden ibaret olduğunu söylüyorlar. Buna ispat olarak ta kendi yaşadıkları sıkıntıların her geçen gün büyümesini gösteriyorlar.
*‘Eğer siyaset kurumu problemleri çözmek isteseydi, çözerdi’ yaklaşımı hakim kanı halini almış. Bu nedenle siyasetin bu gri ve kirli alanına girmek istemiyorlar. Bunun yanında son periyotta siyasetin çok keskin kutuplarda yapılıyor olması birçoğunun hayatta başka beşerlerle kurdukları bağ modelini dışlıyor.
*Gençler de temsiliyet haklarının kullandırılmadığını, şayet siyaset kurumundan bir tahlil bekleyeceklerse orada kendilerinden birilerinin -üstelik çoğunluk olarak- olması gerektiğini açıkça söz ediyorlar.
SİYASETTE TEMSİLİYETLERİNİN ARTIRILMASINI İSTİYORLAR
*Gençler katı kuralları/sınırları olan siyasal yapılara karşı daha uzaklıklı bir tavır sergiliyorlar. Bir yandan siyasette temsiliyetleri artsın istiyorlar lakin mevcut yapılarda bunun mümkün olmadığını da tabir ediyorlar. Zira siyasi parti üyeliği tecrübesi olanların tabir ettiği gerçeklerden birisi partilerin gençlik örgütlerinin ciddiye alınmadığı, ürettiği fikirlerin yöneticilerce birçok vakit partinin siyaseti haline getirilmediği, parti işleyişinde gençlerin daha çok işin ‘hamallığını, getir götürünü yapanlar’ olarak görüldüklerini belirtiyorlar. Bu nedenle oradaki var olma biçimleri dönüştürücü, güçlendirici ve kolektif bir ortak aklın oluşmasını sağlamıyor.
SİYASET LİSANI ELEŞTİRİSİ
*Gençler, siyasetin yalnızca sorun-çözüm matematiğinden ibaret olmaması gerektiği, bu değişmediği takdirde sonların ve ayrımların derinleşmeye devam edeceğini düşünüyorlar. Bu derinleşmenin de başkasını öteleyen ve örseleyen lisanı siyasetin kendisi haline getirdiğini belirtiyorlar.
*Daha anlayışlı ve kapsayıcı lisanın tahlili konuşarak kullanılabileceğini belirtiyorlar. Hatta oturumların birinde bir iştirakçi bu lisanı ‘sürekli bana beni anlatmalarından çok sıkıldım’ diyerek tanım etmiştir. Bir yandan problemlerini görünür kılmak lakin tıpkı vakitte tahlili de üretecek fikirleri kurumları onların erişebilecekleri aralıklara taşımak gerekiyor. Gençler için, gençleri dahil ederek yürütülecek siyasetin birebir vakitte gençlerin ‘iyileşmelerini’ de sağlaması gerekiyor.
GENÇLERE DAYATILAN ŞARTLAR PSİKOLOJİLERİNİ DE ETKİLİYOR
*Araştırma kapsamında ortaya çıkan kavram haritası da gösteriyor ki sorun ne yalnızca sosyolojik ne yalnızca ekonomik. Bu her iki alanın yanında bir diğer seviyede daha problemleri anlamak ve açıklamak gerekiyor. O da ruhsal seviye.
*Gençlere dayatılan şartların onların ruh sıhhatinde yarattığı tahribat açıkça görülüyor. Bu nedenle onları kapsamayı hedefleyen rastgele bir siyaset kurumunun ruh sağlıklarında görülen tesirleri de bilakis çevirebilecek ve ‘iyi’leştirecek bir lisanı ve yolu geliştirmesi kaide. Bu lisanın araçları da onları kendileriyle uygunlaştırmak ve vaat değil gerçek somut bir umudu inşa edebilecekleri, dahil olabilecekleri yeni alanlar, kurumlar açmak.
SOSYAL MEDYA DETAYI
*Son olarak sanal dünyanın hayatlarındaki yerini tanım etmek gerekirse kullanılacak en uygun kavram ‘siyaset meydanı’ olabilir. Zira mesleksel problemlerinden tutun da siyasete dair her soruyu tartışırken kesinlikle toplumsal medyanın tesir gücünden ve sınırsızlığından örnekler verildi. Kendilerinin meseleleri için ne üzere tahliller ürettiklerini tartıştığımız mevzularda bile neredeyse tamamı toplumsal medya paylaşımlarını örnek gösterdi. Bu da gösteriyor ki mevcut siyasi yapılar bu gençlere ulaşmak için toplumsal medya platformlarını çok daha etkin ve çeşitli biçimlerde kullanmalılar.”
