Uluslararası Nakliyecilik ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) yöneticileri, Kovid-19 salgını sürecinde doruğa çıkan, son periyotta ise düşüşe geçen navlun fiyatlarına dair gelişmeleri kıymetlendirdi.
UTİKAD İdare Konseyi Lider Yardımcısı Barış Dillioğlu, 2021 yılında tepe yapan navlun fiyatlarında 2022 yılının başından itibaren kademeli bir düşüş gözlemlendiğini söyledi.
Eylül 2022 prestijiyle Çin-Batı Amerika navlunlarının 4 bin 300 dolar düzeyinde seyrettiğini ve bunun bu 2022 Ocak ayından beri yüzde 72’lik bir düşüş manasına geldiğini anlatan Dillioğlu, Asya -Avrupa navlun fiyatlarının da yüzde 40 düşerek 7 bin 800 dolar düzeyine geldiğini bildirdi.
Salgın sürecinde karantina, limanların kapatılması üzere münasebetlerle yaşanan yığılmalar nedeniyle navlun fiyatlarının Asya-Amerika ve Asya-Avrupa rotalarında 20 bin dolarları bulduğuna dikkati çeken Dillioğlu, “Üretilen ve üretilmekte olan birçok taşıma gemisi arz-talep istikrarını değiştiriyor ve değiştirmeye devam edecek” dedi.
‘NAVLUN FİYATLARININ ARTMASI BEKLENMİYOR’
Dillioğlu, dünyada önemli bir ekonomik krizin yaşandığını söz ederek, en büyük pazarlar olan Kuzey Amerika ve Avrupa’nın önemli enflasyon ve ekonomik sakinlikle boğuştuklarının altını çizdi.
Faiz artırımları nedeniyle gelişmekte olan ülkelerde önemli bir alım gücü düşüşü gözlemlendiğini belirten Dillioğlu,”Rusya savaşı ve güç krizi bilhassa Avrupa halklarını huzursuz ederek harcamaların kısılmasına neden oluyor. Güç krizi ve güvensizlik nedeniyle Avrupa hane halkının harcamalarının, münasebetiyle ihracatının önemli manada azalacağı öngörülüyor” halinde konuştu.
Dünya Bankası’nın Eylül 2022’de ülkeleri uyararak faiz artırımlarının durağanlaşan piyasayı daha da makus hale getirebileceğini bildirdiğini hatırlatan Dilllioğlu, “Global ekonomik durum, siyasi krizler, savaşlar ve kısıtlamalar geleceğin öngörülmesini zorlaştırsa da navlun fiyatlarının kısa-orta vadede artması beklenmiyor” tabirlerini kullandı.
‘NAVLUN FİYATLARINDAKİ DÜŞÜŞ ZAYIF KARGO TALEBİNDEN KAYNAKLANIYOR’
Derneğin Lider Yardımcılarından Bilgehan Engin de spot navlun fiyatlarındaki düşüşün ana nedeninin zayıf kargo talebi olduğunu bildirerek, “Enflasyon, bilhassa Amerika Birleşik Devletleri ve büyük Avrupa ekonomilerinde daha sıkı finansal şartları tetikliyor. Mal talebi, global büyüme ve ticarette değerli bir yavaşlamaya yol açacak biçimde normalleşiyor” dedi.
Düşen perakende talebinin okyanus spot navlun oranlarını aşağı çektiğini ve düşürmeye de devam ettiğini kaydeden Engin, “ABD dağıtım sistemi stoklarla dolu. Alışveriş alışkanlıkları pandemi öncesi normlara döndükçe, enflasyon satın alma gücünü düşürdükçe ve mesken satışları durdukça tüketim mallarına olan talep de düşüyor. Benzeri eğilim Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya’nın birtakım bölgelerinde de görülüyor” değerlendirmelerinde bulundu.
Engin, Şangay konteyner navlun endeksinin, Nisan 2021’den bu yana birinci defa 3 bin puanın altına düştüğüne işaret ederek, “Bu nedenle ekim ayında birçok konteyner operatörü Çin’den batı kıyılarına daha az kapasite ile hizmet verdi. Ekonomik belirsizlik, 2022’nin geri kalanı için hacim beklentilerini azaltmaya başladı” dedi.
‘YILIN KALANINDA DÜŞÜŞ EĞİLİMİ DEVAM EDECEK’
Dernek İdare Heyeti Üyesi ve Denizyolu Çalışma Kümesi Lideri Cihan Özkal da deniz yolu konteyner navlunlarındaki düşüşe neden olan birkaç faktör olduğunu ve yılın kalanında da düşüş eğiliminin devam edeceğini söyledi.
“2022 Eylül sonu prestijiyle Asya’dan Avrupa’ya gönderilen 40ft konteyner navlunları 4 bin dolar düzeylerine kadar geriledi” diyen Özkal, “Yüksek enflasyonun yol açtığı potansiyel bir global resesyon yeri navlun fiyatlarını aşağı çekti, tüketim eserlerine Kovid-19 sonrası talep artışının yavaşlaması, perakendeciler ve üreticilerin de mallarını olağandan daha erken tedarik etmesi de bu düşüşe katkıda bulundu” halinde konuştu.
Bazı kıymetli limanlarda gemi sıkışıklığı ve sefer iptallerinin devam ettiğini anlatan Özkal, “Bununla birlikte, yüksek yakıt masraflarının devam etmesi Kovid-19 öncesi düzeylere dönüşü engellediğini de görmekteyiz. Ayrıyeten karbon emisyonunu azaltacak yeni jenerasyon deniz yolu konteyner gemi yatırımı maliyetlerinin de yüksek düzeylerde oluşmasına neden olduğunu değerlendiriyoruz” diye konuştu.
Özkal, dünyada ekonomik büyüme amaçlarıyla ilgili belirsizliğin arttığına da dikkati çekerek, “2023-2024 ortasında hem konteyner üretim kapasitesi hem de hizmete girecek yeni jenerasyon konteyner gemileri kapasitesi nedeniyle navlun düzeylerinin olağanlaşacağını değerlendiriyoruz” sözlerini kullandı. (AA)
